ບົດຄວາມ: ພາສົມພາສາ ລ ຣ

ບັນຫາພາສາລາວເຮົາແມ່ນສັບຊ້ອນຫລາຍ. ເຖິງວ່າເຮົາຈະເອົາຕົວ ຣ ມາໃຊ້ຄືນໃຫ້ສົມບູນແບບ ກໍ່ບໍ່ໄດ້ຫມາຍຄວາມວ່າມັນຈະແກ້ ບັນຫາການແຍກຄໍາສັບ ໃຫ້ໄດ້ຄວາມຫມາຍທັງຫມົດ. ໃນພາສາລາວ ຍັງມີອີກຫລາຍໆ ຄໍາສັບທີ່ບໍ່ແມ່ນ ສຽງ ລ ຣ, ເປັນຄໍາດຽວ ແປໄດ້ຫລາຍຄວາມຫມາຍເຊັ້ນ:

1.    ເຈົ້າ = you, ເຈົ້າ = prince, ແລະເຈົ້າໃນ ພຣະພຸດທະເຈົ້າ.

2.   ເຂົ້າ = rice, ເຂົ້າ = enter

3.   ເຂົາ = they ປັດຈຸບັນໄດ້ຍິນໄວຫນຸ່ມມັກໃຊ້ເຂົາແທນຄໍາວ່າ ເຮົາ. ເຂົາ = horn ເຂົາລົດ, ເຂົາງົວ

4.   ຫນ້າ = face, ຫນ້າ = ຫນ້າຍິງນົກ, ຫນ້າ = page

5.   ຂ້ອຍ = I, ຂ້ອຍ = ທາດ, ຂ້ອຍ = ຂ້ອຍຂ້າ

6.   ແລະຄໍາວ່າ ຂ້າ ກໍ່ມີຫລາຍຄວາມຫມາຍເຊັ່ນກັນ ຂ້າ ໃນຂ້າສັດຕັດຊີວິດ ຂ້າຖິ້ມ, ຂ້າ ໃນ ຂ້າພະເຈົ້າ ຜູ້ຂ້າ ໃນນີ້ຈະແປວ່າ I, ແລະອີກຄວາມຫມາຍຫນຶ່ງກໍ່ຄື ທາດ ໃນທໍານອງ ຂ້າທາດ ຂ້ອຍຂ້າ.

ນີ້ເປັນພຽງຕົວຢ່າງຍົກມາໃຫ້ເຫັນເນາະ. ຍັງມີອີກຫລາຍ ຄໍາໃນພາສາລາວເຮົາທີ່ ສະກົດຄືກັນແຕ່ແປໄດ້ຫລາຍຄວາມຫມາຍ. ຈະໃຫ້ມີການສະກົດທຸກໆຄໍາແຕກຕ່າງກັນຫມົດ ເປັນໄປບໍ່ໄດ້. ພາສາອື່ນເຂົາກະເຮັດບໍ່ໄດ້ ຄືເຮົາເຫັນໃນພາສາອັງກິດຫັ້ນແລະ. ເພາະສະນັ້ນໃນໄວຍາກອນລາວເພິ່ນຈຶ່ງແນະນໍາ ຫລັກວາຈີວິພາກໃນການປະກອບຄໍາເວົ້າ. ມີ ນາມ (noun) ສັບນາມ (pronoun) ຄຸນນາມ(adjective) ກິລິຍາ(verb) ກິລິຍາວິເສດ(adverb) ບຸບພະບົດ(preposition) ສັນທານ(conjunction) ອຸທານ(interjection) ນັ້ນກໍ່ເພື່ອເປັນເຄື່ອງມືນໍາໃຊ້ຊ່ວຍແກ້ບັນຫາຄໍາດຽວມີຫລາຍຄວາມຫມາຍ. ໃນກໍລະນີດັ່ງກ່າວເຮົາຕ້ອງແປຕາມປະໂຫຍກຂອງມັນ. ບໍ່ແມ່ນແປຕາມຄໍາ.  

ອີກປະເດັນຫນຶ່ງ, ຖ້າເຮົາຖືຫລັກການ ສະກົດແບບຮັກສາເຄົ້າເຊັ່ນ ສຽງ ລ ຫລື ຮ ທີ່ມີເຄົ້າເປັນສຽງ ຣ, ຖ້າເຮົາຈະຖືຫລັກການນີ້ ການແປງໄວຍາກອນ ຕາມຫລັກພາສາສາດແລ້ວ ຕ້ອງແປງ ທຸກຄໍາທີ່ ມີເຄົ້າ ມາຈາກສຽງ ຣ, ເຊັ່ນ ຮັກ ກໍ່ຕ້ອງ ແປງເປັນ ຣັກ, ໂຮງ ແປງເປັນ ໂຣງ, ເຮືອນ ແປງເປັນ ເຣືອນ, ຮຽນ ຂຽນເປັນ ຣຽນ, ແຮມ ເປັນ ແຣມ, ແຮກ ເປັນ ແຣກ, ເຮົາມາແຣກສ່ຽວກັນເທາະ ທໍານອງນັ້ນ. ແລະຍັງອີກຫລາຍຄໍາທີ່ຈະຕ້ອງໄດ້ແຜງ ຫລືປ່ຽນສຽງ. ລອງຖາມໂຕເຮົາເອງເບິ່ງ ແລະຖາມນັກວິຊາການລາວທົ່ວໂລກເບິ່ງວ່າຈະຍອມຮັບແປງຄໍາດັ່ງກ່າວນີ້ບໍ່? ແລ້ວຄິດເບິ່ງວ່າ ພາສາລາວ ມັນຈະເສຍຄວາມເປັນເອກະລັກ ນ້ອຍຫລາຍປານໃດ? ສ່ວນຕົວຜູ້ຂ້າແລ້ວ ຕາຍເປັນຕາຍ ຂໍໃຊ້ຄໍາວ່າ ອ້າຍຮັກນ້ອງ…ພຽງຄໍາດຽວ. ສ່ວນຄໍາວ່າ ຣັກ ນີ້ອາດເວົ້າກັບ ສາວໄທຍ ນໍ້…J

ນອກນັ້ນແລ້ວກໍ່ຍັງຈະມີບັນຫາທາງດ້ານ ສະກົດບໍ່ເປັນເອກພາບຂຶ້ນມາໃຫມ່ອີກ. ສະນັ້ນບັນຫາພາສາລາວເຮົາບໍ່ງ່າຍຄືເຮົາຄິດ. ທັດສະນະສ່ວນຕົວແລ້ວ ປັດຈຸບັນນີ້ ບັນຫາຄວນແກ້ໄວໆ ຄື ຄົ້ນຄວ້າຄໍາສັບໃຫມ່ໆ ເປັນຕົ້ນຄໍາສັບ ວິທະຍາສາດ, ເທັກໂນໂລຍີ່ ຫລືສັບວິຊາການມາໃຊ້ໃຫ້ເຂົ້າກັບສະໄຫມ. ເພາະເຮົາຍັງຂາດຄໍາສັບເລົ່ານີ້ຫລາຍ. ສ່ວນເລຶ່ອງການ ສະກົດຄໍາ, ແຍກຄໍາ ນັ້ນ ປັດຈຸບັນເຮົາສາມາດສື່ສານກັນແລະເຂົ້າໃຈກັນໄດ້ດີຢູ່ແລ້ວ. ພຽງແຕ່ປັບປຸງດ້ານຫລັກການສອນໄວຍາກອນໃຫ້ໄດ້ມາດຕະຖານເພິ່ມຂຶ້ນ. ເພື່ອສັງຄົມຈະໄດ້ຮູ້ຈັກເວົ້າ, ຂຽນ ພາສາລາວຖືກຕ້ອງຕາມຫລັກ.  

ປສ. 2014