ຫໍຄໍາ ພະລາດຊະວັງເກົ່າ

ບົດຄວາມຊວນຄິດ:

ຫໍຄໍາ ພະລາດຊະວັງເກົ່າຂອງລາວ, ແບບສິລະປະ ຝຣັ່ງ

ຫໍຄໍາທີ່ເຮົາເຫັນຢູ່ທຸກມື້ນີ້ຕາມພົງສາວະດານລາວ ແມ່ນຈຸດຕັ້ງຂອງພະລາດຊະວັງລ້ານຊ້າງວຽງຈັນ ເຊິ່ງສ້າງຂຶ້ນປີໃດກັນແທ້ນັ້ນ ຜູ້ຂຽນຂາດຂໍ້ມູນ ແຕ່ສັນນິຖານໄດ້ວ່າ ສະໄຫມພະເຈົ້າໄຊເຊດຖາ ທິລາດ. ພະລາດຊະວັງດັ່ງກ່າວສ້າງຂຶ້ນດ້ວຍສິລະປະທີ່ປານິດຈົບງາມ ປະດັບເອ້ດ້ວຍຍອດຄໍາແທ້ໆທີ່ມີຄ່າສູງຢ່າງ ມະຫາສານ. ແຕ່ມໍລະດົກດັ່ງກ່າວ ຖືກສັກດີນາສະຫຍາມ ຈູດເຜົາທໍາລາຍໄປພ້ອມໆ ກັບເມືອງວຽງຈັນໃນປີ ຄ.ສ. 1828. ຫລັງຈາກນັ້ນກໍ່ກາຍເປັນພະລາດຊະວັງຮ້າງທີ່ເຫລືອແຕ່ກ້ອນຫິນ, ຂອນໄມ້ ກັບເທົ່າຖ່ານ ເປັນເວລາ ເກືອບ 65 ປີຈຶ່ງມີການຟື້ນຟູຄືນໃຫມ່ໃນສະໄຫມ ຝຣັ່ງເຂົ້າມາປົກຄອງລາວ. ຝຣັ່ງຈຶ່ງສ້າງສໍານັກງານ ຂ້າຫລວງໃຫຍ່ ໃສ່ສະຖານທີ່ເດີມຂອງພະລາດຊະວັງດັ່ງກ່າວ. ຕໍ່ມາລັດຖະບານລາວໄດ້ຮື້ຕຶກຂ້າ ຫລວງນັ້ນອອກແລ້ວສ້າງຫໍຄໍາ ຫລັງທີ່ເຫັນໃນຮູບ ທໍາອິດນີ້ຂຶ້ນແທນໃນປີ 1974 ເພື່ອເປັນບ່ອນປະທັບ ຂອງເຈົ້າຊີວິດ, ໂດຍສ້າງຂຶ້ນຕາມ ແບບເຮືອນຝຣັ່ງທີ່ນະຄອນ ຕລີອານົງ ເຊິ່ງເຈົ້າຊີວິດເຄີຍໄປປະທັບໃນເມື່ອກ່ອນ.  ຕໍ່ມາຫລັງຈາກ ປີ1975 ສະຖານທີ່ແຫ່ງນີ້ໄດ້ຖືກໃຊ້ເປັນ ສໍານັກງານປະທານປະເທດ ແລະຕໍ່ມາໃນປີ 1993 ໄດ້ມີການດັດແປງດ້ານຫນ້າຂອງອາຄານ ເພື່ອໃສ່ຕົວຫນັງສືລາວ ວ່າ “ຫໍຄໍາ“  ແລະຕໍ່ມາໃນປີ 2012 ເພື່ອຫວນຄືນເຖິງຄວາມສີວິໄລ ຂອງນະຄອນຫລວງວຽງຈັນປາງອາດີດ ແລະ ເພື່ອຮັກສາສິລະປະຊົງຫໍປາງ ຂອງກະສັດລາວ ທາງລັດຖະບານລາວ ຈຶ່ງມີການປັບປຸງຫລັງຄາໃຫ້ມີຈອມແຫລມ 5 ຈອມ, ມີຈອມໃຫຍ່ຢູ່ກາງ ທີ່ເປັນຍອດຈອມຄໍາແທ້ໆ 999.9 ນໍ້າຫນັກປະມານ 5 ກິໂລກຣາມ. ແລະ ຍອດຈອມ ນ້ອຍ 4 ຍອດ ປະກອບດ້ວຍທອງສໍາລິດ.

ການປັບປຸງຫລືສ້າງຫໍຄໍາໃຫມ່, ບໍ່ວ່າສະໄຫມໃດ ເລີ່ມຕົ້ນຝຣັ່ງປົກຄອງມາ ຈະສັງເກດເຫັນວ່າ ບໍ່ມີການຍຶດຖື ເອົາ ເອກະລັກເປັນຈຸດຢືນ. ສ້າງຂຶ້ນຕາມລົດນິຍົມ ຝຣັ່ງໂດຍບໍ່ຄໍານືງເຖິງຄວາມເປັນ ເອກກະລາດຂອງຕົນເອງ. ມີສອງຄັ້ງທີ່ລັດຖະບານ ລາວບໍ່ວ່າ ສະໄຫມກ່ອນແລະໃຫມ່ທີ່ມີໂອກາດຮື້ຟື້ນ ຄວາມສີວິໄລຂອງລ້ານຊ້າງ ທີ່ຖືກສະຫຍາມທໍາລາຍ, ແຕ່ກໍບໍ່ຍອມຮື້ຟື້ນ. ຍ້ອນເຫດໃດ ຜູ້ຂ້າກໍບໍ່ເຂົ້າໃຈ.  ລ້າສຸດກໍ່ພຽງແຕ່ເອົາຍອດມາຕໍ່ໃສ່ຕຶກຝຣັ່ງ. ເບິ່ງແລ້ວກໍ່ຄືກັບວ່າເອົາ ມຸງກຸດໄປເສີມໃສ່ຫົວຝຣັ່ງ, ຖ້າຕີຄວາມຫມາຍດ້ານການເມືອງ ແລະປະຫວັດສາດ ກໍ່ບໍ່ສໍ່າກັບວ່າເຮົາຍັງເປັນເມືອງຂຶ້ນຂອງຝຣັ່ງຢູ່, ບໍ່ຍອມເປັນເອກະລາດຂອງຕົນເອງ. ແນວຄິດສ່ວນຕົວແລ້ວ, ຖ້າຢາກຈະສ້າງໃຫມ່ໃຫ້ມີຄວາມຊົງຈໍາກັບຄວາມ ສີວິໄລຂອງລ້ານຊ້າງແຕ່ປາງກ່ອນ ກໍ່ຕ້ອງສ້າງຂຶ້ນອີກຕຶກຫນຶ່ງຢູ່ອ້ອມ ຂ້າງໂດຍອອກແບບປານີດເດີມຕາມພະລາດຊະວັງເກົ່າ. ແລ້ວຕັ້ງເປັນ ຫໍພິພິທະພັນເພື່ອລູກຫລານພາຍຫລັງໄດ້ສຶກສາຮຽນຮູ້ຄວາມເປັນມາຂອງ ບູຮານສະຖານດັ່ງກ່າວນັ້ນ.

ປສ 2012