ຄໍາລາວເດີມ ຄໍາປາລີ

ພາສາລາວເຮົາໃນປັດຈຸບັນມີຫລາຍຄຳສັບທີມີກົກເຄົ້າມາຈາກພາສາປາລີ ແລະສັນສະກິດ. ວິທີສັງເກດຄຳໃດ ເປັນຄຳລາວເດີມ ຫລືເປັນຄຳທີ່ມີກົກເຄົ້າມາຈາກປາລີ, ຕາມອາຈານຫລາຍທ່ານ ໄດ້ໃຫ້ຄຳແນະນຳມາແບບນີ້: ຄຳໃດທີ່ມີກົກເຄົ້າມາຈາກປາລີຫລືສັນສະກິດ ແມ່ນເປັນຄຳ ຍາວທີມີສອງສາມຄຳປະສົມກັນ ເຊັ່ນ: ລັດຖະບານ, ລັດຖະທຳມະນູນ, ວັດຈະນານຸກົມ ໆລໆ… ເພີ່ນວ່າຄຳດຽວກໍ່ມີແຕ່ ນັ້ນແມ່ນລາວເຮົາພ້ຽນມາໃຊ້ເປັນຄຳດຽວ ຫລືສະກົດເປັນຄຳດຽວເຊັ່ນ ຄູ (ເອື້ອຍຄູ, ຄູບາອາຈານ) ຄຳນີ້ກໍ່ແມ່ນມາຈາກປາລີ ທີ່ອອກສຽງ ວ່າ ຄະຣຸ ສະໄຫມກ່ອນເພີ່ນຈະສະກົດວ່າ (ຄຣູ) ຕາມກົກເຄົ້າຂອງພາສາ. ສຳລັບຄຳລາວສ່ວນຫລາຍຈະເປັນຄຳດຽວເຊັ່ນ: ເຈົ້າ, ຂ້ອຍ, ເຮືອນ, ບ້ານ, ໄຮ່, ນາ, ສ່ອງ, ແສງ, ປ່ອງ, ຢ້ຽມ, ຄູ (ຄູ ນີ້ແມ່ນຄູ ຄັນນາ) ໆລໆ ແຕ່ນັ້ນກໍ່ບໍ່ໄດ້ຫມາຍຄວາມວ່າ ຄຳລາວເດີມເຮົາຈະບໍ່ມີສອງຄຳປະສົມກັນ, ມີ, ແຕ່ບໍ່ຫລາຍ ເຊັ່ນ ປ່ອງ ສົມໃສ່ຢ້ຽມເປັນ ປ່ອງຢ້ຽມ, ສ່ອງສົມກັບແສງເປັນ ສ່ອງແສງ, ແຕ່ໃນກໍລະນີນີ້ເຮົາກໍຮູ້ໂລດວ່າມັນແມ່ນຄຳ ລາວເດີມເພາະເວລາເຮົາ ແຍກສອງຄຳນັ້ນອອກ ແຕ່ລະຄຳກໍຈະມີຄວາມຫມາຍໃນໂຕມັນເອງ. ຖ້າເປັນ ຄຳມາຈາກພາສາປາລີ ຫລືສັນສະກິດ ເມື່ອເຮົາແຍກຄຳສັບອອກກັນຈະມີຄຳໃດຄຳຫນຶ່ງບໍ່ມີຄວາມຫມາຍ ຫລືບໍ່ມີຄວາມ ຫມາຍຈັກຄຳເລີຍໃນພາສາລາວ, ເຊັ່ນ ລັດຖະບານ, ລັດ ພາສາລາວແປວ່າ ທາງລັດ ຍ່າງລັດ, ຖະ ບໍ່ມີຄວາມຫມາຍໃນພາສາລາວ, ບານ ດອກໄມ້ບານ, ເບັ່ງບານ (ບໍ່ແມ່ນບານເຕະເດີ) ເມື່ອເຮົາແຍກຄຳດັ່ງກ່າວອອກ ກໍເຫັນໂລດວ່າ ໃນນັ້ນມີຄຳຫນຶ່ງ (ຖະ) ບໍ່ມີຄຳແປເປັນພາສາລາວ ສະນັ້ນເຮົາກໍຮູ້ໂລດວ່າ ລັດຖະບານ ບໍ່ແມ່ນຄຳລາວເດີມ.

ປສ 2009