ຄວາມແຕກຕ່າງລະຫວ່າງ ພັກດີໂມແຄຣຕິກ (Democratic) ແລະ ພັກຣີພັບບລິກກັນ (Republican)

 

ໃນອະເມຣິກາຈະມີພັກການເມືອງຫຼາຍພັກ, ປະມານ 4 ພັກ ແຕ່ສ່ວນໃຫຍ່ຈະມີແຕ່ສອງພັກໃຫຍ່ ນັ້ນກໍຄືພັກດີໂມແຄຣຕິກ ແລະ ພັກຣີພັບບລິກກັນທີ່ມີບົດບາດຫຼາຍກວ່າພັກອື່ນໆ.  ສະນັ້ນເຮົາມາສຶກສາສອງພັກດັ່ງກ່າວນີ້ເບິ່ງວ່າ ຈະມີປັດຊະຍາ ແລະ ຈຸດຢືນແຕກຕ່າງກັນແນວໃດ.  ສອງພັກນີ້ມີຄວາມແຕກຕ່າງ ແລະ ຄ້າຍຄືກັນຫຼາຍຢ່າງ ແຕ່ຂໍຍົກພຽງຫົວຂໍ້ສໍາຄັນທີ່ເປັນປະເດັນໂຕ້ຖຽງກັນໃນແຕ່ລະປີ.

ໝາຍເຫດ: 

D = ພັກດີໂມແຄຣຕິກ Democratic Party

R = ພັກຣີພັບບຣິກກັນ  Republican Party

 

1.       ປັດຊະຍາ

D -  ເສລີນິຍົມ, ອ່ຽງຊ້າຍ (ອ່ຽງຊ້າຍ ໝາຍເຖິງອ່ຽງສັງຄົມນິຍົມ). 

             R - ອະນຸລັກນິຍົມ, ອ່ຽງຂວາ (ອ່ຽງຂວາ ໝາຍເຖິງອ່ຽງທຶນນິຍົມ).

2.       ຄວາມຄິດດ້ານເສດຖະກິດ

D - ສະໜັບສະໜູນຕະຫຼາດເສລີ. ສົ່ງເສີມການຄ້າເສລີ.  ລັດກໍານົດຄ່າແຮງງານຂັ້ນຕໍ່າ. 

R - ສະໜັບສະໜູນຕະຫຼາດເສລີ. ເຄີຍສົ່ງເສີມການຄ້າເສລີແຕ່ປັດຈຸບັນບໍ່ສົ່ງເສີມ. ລັດບໍ່ຄວນກໍານົດຄ່າແຮງງານຂັ້ນຕໍ່າ, ຄວນປ່ອຍໃຫ້ເປັນໄປຕາມກົນໄກຂອງຕະຫຼາດເສລີ. 

3.     .  ຄວາມຄິດດ້ານສັງຄົມ ແລະ ມະນຸດ

D - ອີງຕາມຄວາມຮັບຜິດຊອບຂອງຊຸມຊົນ ແລະ ສັງຄົມ.  ເນັ້ນຄວາມສະເໝີພາບ.  ເອົາເງິນຄົນຮັ່ງມາລ້ຽງຄົນທຸກໂດຍຕັດພາສີອາກອນຄົນຮັ່ງໃນອັດຕາສູງເພື່ອນໍາເອົາເງິນ ມາອຸດໜຸນໂຄງການຊ່ວຍເຫຼືອຄົນທຸກຍາກໃນສັງຄົມ. ສະໜັບສະໜູນໂຄງການຊ່ວຍເຫຼືອຂອງລັດ.  (ເປັນຄວາມເຊື່ອຂອງລັດທິສັງຄົມນິຍົມ)

R - ອີງຕາມສິດທິບຸກຄົນ ແລະ ຄວາມຍຸຕິທໍາ.  ເນັ້ນສິດເສລີພາບ.  ບໍ່ວ່າຮັ່ງ ຫຼື ຈົນ ກໍສຸດແລ້ວແຕ່ສິດທິຂອງບຸກຄົນ. ລັດບໍ່ຄວນບີບບັງຄັບໃຫ້ຄົນຮັ່ງເສຍພາສີອາກອນໃນອັດຕາສູງເພີືອນໍາເອົາເງິນມາລ້ຽງຄົນທຸກ ໃນສັງຄົມ.  ການເຮັດແບບນັ້ນຖືວ່າບໍ່ຍຸຕິທໍາ.  ບໍ່ສະໜັບສະໜູນໂຄງການຊ່ວຍເຫຼືອຂອງລັດ ເປັນຕົ້ນສະຫວັດດີການສັງຄົມ ເຊັ່ນ welfare programs. (ເປັນຄວາມເຊື່ອລັດທິທືນນິຍົມ)

4.       ຈຸດຢືນທາງດ້ານທະຫານ

D - ລົດລາຍຈ່າຍທາງດ້ານທະຫານ.  ສ້າງກອງທັບນ້ອຍ ແຕ່ໃຫ້ທັນສະໄໝ.

R - ເພີ່ມລາຍຈ່າຍທາງດ້ານທະຫານ.  ສ້າງກອງທັບໃຫ້ຍິ່ງໃຫຍ່ ແລະ ທັນສະໄໝ.

5.       ຈຸດຢືນຕໍ່ການແຕ່ງດອງລະຫວ່າງເພດດຽວກັນ.

D - ສະໜັບສະໜູນ.

R - ສະໜັບສະໜູນ.

6.       ຈຸດຢືນຕໍ່ການເອົາລູກອອກ (abortion)

D - ສະໜັບສະໜູນ. ຂຶ້ນຢູ່ກັບສິດທິບຸກຄົນ.  ຄວນມີກົດໝາຍຮັບຮອງ.

R - ບໍ່ສະໜັບສະໜູນ. ຄວນມີກົດໝາຍຫ້າມ.

7.       ຈຸດຢືນຕໍ່ໂທດປະຫານຊີວິດ

D - ສ່ວນໃຫຍ່ສະໜັບສະໜູນ

R - ສ່ວນໃຫຍ່ສະໜັບສະໜູນ

8.       ຈຸດຢືນຕໍ່ພາສີອາກອນ

D - ຄວນມີສອງລະບົບ, ຄົນຮັ່ງຄວນເສຍໃນອັດຕາສູງກວ່າຄົນທົ່ວໄປ), ຄົນທຸກເສຍໃນອັດຕາຕໍ່າ. ໂດຍທົ່ວໄປສະໜັບສະໜູນການເສຍພາສີເພີ່ມສໍາລັບກຸ່ມຄົນຮັ່ງມີເພື່ອສົ່ງເສີມໂຄງການຊ່ວຍເຫຼືອ ຂອງລັດ.

R - ຄວນມີລະບົບດຽວ, ທຸກຄົນບໍ່ວ່າຮັ່ງ ຫຼື ທຸກຄວນເສຍພາສີໃນອັດຕາສໍ່າກັນ.  ເອີ່ນວ່າ flat tax or same tax rate.  ໂດຍທົ່ວໄປ ບໍ່ສະໜັບສະໜູນໃນການຂຶ້ນພາສີອາກອນ.   

9.       ຈຸດຢືນຕໍ່ກົດລະບຽບຂອງລັດຖະບານ

D - ຈໍາເປັນຕ້ອງມີກົດລະບຽບເພື່ອປົກປ້ອງຜູ້ບໍລິໂພກ

R- ລັດບໍ່ຄວນສ້າງກົດລະບຽບຕ່າງໆນາໆເພາະມັນເປັນການທວງດືງການຕະຫຼາດເສລີ ແລະ ຄວາມເຕີບໂຕຂອງເສດຖະກິດ ຫຼື ວຽກງານ.

10   ນະໂຍບາຍທາງດ້ານສຸຂະພາບ

D - ສະໜັບສະໜູນປະກັນສັງຄົມ, ສົ່ງເສີມປະກັນສຸຂະພາບຂອງລັດ. ເຫັນດີໃຫ້ລັດມີສ່ວນຮ່ວມໃນການຈັດການສຸຂະພາບຂອງປະຊາຊົນ. ບັງຄັບທຸກຄົນໃຫ້ຊື້ປະກັນສຸຂະພາບ.  ຖ້າໃຜບໍ່ຊື້ແມ່ນຖືກປັບໃໝ.

R - ບໍ່ສະໜັບສະໜູນປະກັນສັງຄົມ, ບໍ່ເຫັນດີກັບໂຄງການປະກັນສຸຂະພາບຂອງລັດ.  ຄວນມອບໃຫ້ເອກະຊົນເປັນຜູ້ບໍລິຫານເພື່ອສ້າງການແຂ່ງຂັນ.  ລັດບໍ່ຄວນບັງຄັບໃຫ້ປະຊາຊົນຊື້ປະກັນສຸຂະພາບ.  ຄວນເປັນສິດທິຂອງບຸກຄົນ.

11 ຈຸດຢືນຕໍ່ຄົນເຂົ້າເມືອງຜິດກົດໝາຍ ແລະ ຊາວອົບພະຍົບ

D - ສະໜັບສະໜູນການເນລະເທດສະເພາະຊາວຕ່າງຊາດທີ່ເຮັດຜິດກົດໝາຍ.  ສ້າງເງື່ອນໄຂໃຫ້ຜູ້ເຂົ້າເມືອງທີ່ຜິດກົດໝາຍ ແຕ່ບໍ່ເຄີຍເຮັດຜິດກົດໝາຍສາມາດໄດ້ຮັບບັດຂຽວ ແລະ ສະໝັກເປັນສັນຊາດອະເມຣິກາໄດ້. ມີນະໂຍບາຍຮັບເອົາຄົນອົບພະຍົບຫຼາຍແສນຄົນຕໍ່ປີ.  ບໍ່ເຫັນດີກັບການສ້າງກໍາແພງກີດກັ້ນຊາຍແດນ.

R - ສະໜັບສະໜູນການເນລະເທດຊາວຕ່າງຊາດທຸກຄົນທີ່ເຂົ້າເມືອງຜິດກົດໝາຍ.  ບໍ່ວ່າຈະຢູ່ອະເມຣິກາດົນ ຫຼື ບໍ່ດົນ ຫຼື ບໍ່ວ່າຈະເຄີຍເຮັດຜິດກົດໝາຍ ຫຼື ບໍ່, ຖ້າຢູ່ແບບບໍ່ມີເອກະສານ ຫຼື ຢູ່ແບບເຖື່ອນແມ່ນຄວນຖືກເນລະເທດກັບປະເທດເດີມຂອງຕົນ.  ສະໜັບສະໜູນການສ້າງກໍາແພງກີດກັ້ນຊາຍແດນ.  ມີນະໂຍບາຍຮັບເອົາຄົນອົບພະຍົບຕໍ່າກວ່າສິບພັນຄົນຕໍ່ປີ ແລະ ຄັດເລືອກເອົາແຕ່ຜູ້ມີທັກສະ ຫຼື ຄວາມຮູ້.