ຄວາມແຕກຕ່າງລະຫວ່າງ ລັດທິຄອມມິວນິດ ແລະ ສັງຄົມນິຍົມ.

ຄວາມແຕກຕ່າງລະຫວ່າງ ລັດທິຄອມມິວນິດ ແລະ ສັງຄົມນິຍົມ. 

ກ່ອນອື່ນກໍຂໍອະທິບາຍກ່ອນວ່າ ຕາມຫຼັກການແລ້ວ ສັງຄົມນິຍົມບໍ່ແມ່ນລັດທິ ແຕ່ເປັນລະບົບເສຖະກິດການເມືອງເຊິ່ງແຕກຕ່າງກັບລັດທິ ຄອມມິວນິດ ທີ່ເປັນ ລັດທິການເມືອງໂດຍກົງ. ລະບົບສັງຄົມນິຍົມຈະສາມາດນໍາໃຊ້ເຂົ້າກັບລະບອບການເມືອງໃດກໍໄດ້. 

ທິດສະດີ, ຄວາມເຊື່ອ, ຫຼັກການ ແລະພາກປະຕິດບັດທີ່ແຕກຕ່າງ:

ຄອມມິວນິດ	ສັງຄົມນິຍົມ
ລັດທິ: ວິຖີຊີວິດແມ່ນອີງຈາກຄວາມສາມາດຂອງແຕ່ລະບຸກຄົນ, ຕາມຄວາມຕ້ອງການຂອງແຕ່ລະບຸກຄົນ. ທຸກຄົນມີສິດເສລີພາບໃນການບໍລິໂພກ. ສັງຄົມເທົ່າທຽບກັນໝົດ.	ລັດທິ: ວິຖີຊີວິດແມ່ນອີງຈາກຄວາມສາມາດຂອງແຕ່ລະບຸກຄົນ, ຕາມການປະກອບສ່ວນຂອງແຕ່ລະບຸກຄົນ. ເໜັ້ນໃສ່ການແບ່ງປັນຜົນໃຫ້ກັບທຸກຄົນ.
ແນວຄິດ: ທຸກຄົນສະເໝີພາບ, ບໍ່ມີຊົນຊັ້ນວັນນະ, ລັດຖະບານເປັນເຈົ້າຂອງຜົນຜະລິດ, ເປັນເຈົ້າຂອງດິນ ແລະທຸກສິ່ງຢ່າງ. ທຸກຄົນເຮັດວຽກໃຫ້ກັບລັດຖະບານ ແລະທຸກຜົນຜະລິດທີ່ເກັບໄດ້ແມ່ນແບ່ງປັນໃຫ້ກັບທຸກຄົນຢ່າງສະເໝີພາບ.	ແນວຄິດ: ທຸກຄົນມີສິດຮັບຜົນຜະລິດ ແລະຮັບການຊ່ວຍເຫຼືອຈາກລັດເພື່ອພັດທະນາຕົນເອງຕາມຄວາມສາມາດ. ລັດສົ່ງເສີມອຸສາຫະກໍາແບບລວມໝູ່. ສັງຄົມມີສິດເປັນເຈົ້າຂອງດິນ ແລະສ້າງທຸລະກິດທີ່ບໍ່ຂຶ້ນກັບລັດ ແຕ່ຕ້ອງເປັນທຸລະກິດລວມໝູ່(public owned property and/or industry).
ບຸກຄົນຫຼັກໆທີ່ສະເໜີແລະເຊື່ອໃນທິສະດີ: Karl Marx, Fredrich Engels, Vladimir Lenin, Leon Trotsky.	ບຸກຄົນຫຼັກໆທີ່ສະເໜີແລະເຊື່ອໃນທິສະດີ: Robert Owen, Pierre Leroux, Karl Marx, Fredrick Engels, John Stuart Mill, Albert Einstein, George Bernard Shaw, Thorstein Veblen, Emma Goldman.
ຫຼັກອົງປະກອບ: ລັດຖະບານຮັດກຸມທຸກຢ່າງ, ລັດເປັນຜູ້ວາງແຜນເສຖະກິດ, ຊົນຊັ້ນກໍາມະຊີບຄຸມອໍານາດເດັດຂາດ, ທຸກຄົນສາມາດມີເຄື່ອງມືນໍາໃຊ້ເພື່ອຜະລິດ, ແຕ່ບໍ່ສາມາດເປັນເຈົ້າຂອງ. ທຸກສິ່ງເປັນຂອງສ່ວນລວມນັ້ນກໍຄືເປັນຂອງລັດ. ທຸກຄົນສະເໝີພາບທັງຍິງແລະຊາຍ. ຕໍ່ຕ້ານລັດທິປະຊາທິປະໄຕ. ປົກຄອງໂດຍພັກການເມືອງດຽວ.	ຫຼັກອົງປະກອບ: ລັດຖະບານຮັດຄຸມບາງສ່ວນຮວມທັງເສຖະກິດ ແລະຜົນຜະລິດອີງຕາມຄວາມຕ້ອງການຂອງສັງຄົມແລະ ເສຖະກິດ.  ການຜະລິດເຄື່ອງບໍລິໂຜກ ແລະການບໍລິການແມ່ນຈັດຕັ້ງຜະລິດສະເພາະຜົນປະໂຫຍດເພື່ອນໍາໃຊ້ເຂົ້າກັບສະພາວະຈໍາເປັນຂອງສັງຄົມເທົ່ານັ້ນ. ບໍ່ມີການຜະລິດເພິ່ມເພື່ອຄຸນຮັ່ງຄຸນມີໃຫ້ກັບບຸກຄົນ. ທຸກສິ່ງແບ່ງປັນກັນໃຊ້ກັນຈ່າຍ. ຍິງແລະຊາຍສະເໝີພາບກັນ. ສາມາດປົກຄອງໄດ້ຫຼາຍພັກການເມືອງ.
ຊັບສິນເອກະຊົນ, ສ່ວນຕົວ: ລົບລ້າງການມີຊັບສິນສ່ວນຕົວ. ທຸກສິ່ງເປັນຂອງສ່ວນລວມ, ທຸກຄົນມີສິດໃຊ້ແຕ່ບໍ່ມີສິດເປັນເຈົ້າຂອງ.	ຊັບສິນເອກະຊົນ, ສ່ວນຕົວ: ມີສິດເປັນເຈົ້າຂອງຊັບສິນບາງສິ່ງທີ່ຈໍາເປັນ ເຊັ່ນ:ເຮືອນ, ເຕົາດັງໄຟ, ໝໍໜຶ່ງເຂົ້າ, ເຄື່ອງໜຸ່ງ ແລະສິ່ງຂອງຈໍາເປັນອື່ນໆ.  ແຕ່ດ້ານໂຮງຈັກໂຮງງານ, ຫຼືທຸກປັດໄຈທີ່ສ້າງເຄື່ອງບໍລິໂພກ, ແລະບໍລິການແມ່ນລັດເປັນເຈົ້າຂອງ ຄວບຄຸມໂດຍຜູ້ອອກແຮງງານ.
ຄວາມເຊື່ອສາສໜາ: ລົບລ້າງແນວຄິດແລະຄວາມເຊື່ອງົມງວາຍ. ລົບລ້າງສາສໜາ.	ຄວາມເຊື່ອສາສໜາ: ມີສິດເຊື່ອໄດ້ທຸກສາສໜາ. ແຕ່ສົ່ງເສີມໃຫ້ແຍກສາສະໜາ ອອກຈາກການເມືອງ ເປັນຕົ້ນແຍກສາສໜາອອກຈາກ ສະຖາບັນການສຶກສາ.
ການບໍລິຫານເສຖະກິດ: ທຸກໆຂະແໜງບໍ່ວ່າການວາງແຜນ, ການຕັດສິນ ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ, ການຜະລິດຜົນ, ການລົງທືນ, ການຈັດສັນຊັບພະຍາກອນແມ່ນແນໃສ່ອັດຕາຂອງສັງຄົມ ຫລືຈໍານວນທີ່ຕ້ອງການ. ບໍ່ໄດ້ອີງໃສ່ ຕາມອັດຕາຊື້ຂາຍ.	ການບໍລິຫານເສຖະກິດ: ທຸກໆຂະແໜງບໍ່ວ່າການວາງແຜນ, ການຕັດສິນ ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ, ການຜະລິດຜົນ, ການລົງທືນ, ການຈັດສັນຊັບພະຍາກອນແມ່ນແນໃສ່ຕາມການຕະຫຼາດສັງຄົມນິຍົມ ເຊິ່ງໝາກຜົນທຸກສິ່ງທີ່ຜະລິດແມ່ນຈັດສັນແບ່ງປັນເຂົ້າສູ່ລັດວິສາຫະກິດ.
ໂຄງສ້າງຊົນຊັ້ນ: ລົບລ້າງທຸກຊົນຊັ້ນ. ສະຖານະເທົ່າທຽມກັນໝົດ. ປະທານປະເທດ ແລະຊາວນາມີອໍານາດເທົ່າທຽມກັນ.	ໂຄງສ້າງຊົນຊັ້ນ: ລົບລ້າງທຸກຊົນຊັ້ນ, ຍົກເວັ້ນສະຖານະດ້ານການເມືອງ.
ເສລີໃນທາງເລືອກ: ມີສອງທາງເລືອກຄື: ສັງຄົມເລືອກແບບຮວມໝູ່ ຫຼື ລັດເລືອກ. ຕົວຢ່າງ: ບຸກຄົນໃດຢາກຈັດງານລ້ຽງຢູ່ຫລັງບ້ານເປີດເພງດັງໆ, ຕ້ອງໄດ້ລາຍງານຕໍ່ນາຍບ້ານ, ນາຍບ້ານເອີ້ນສະມາຊິກບ້ານທຸກຄົນມາສະແດງຄວາມຄິດເຫັນ   ແລ້ວໃຫ້ທຸກຄົນເລືອກຫຼືຕັດສິນວ່າ ບຸກຄົນນັ້ນສົມຄວນຈັດງານຫຼືບໍ່?	ເສລີໃນທາງເລືອກ: ທຸກຄົນມີສິດເລືອກໃຊ້ຊີວິດສ່ວນຕົວ ບໍ່ວ່າຈະເປັນການສ້າງຄອບຄົວ, ນັບຖືສາສໜາ, ທໍາກິດຈະກໍາຫຼືເຮັດວຽກ ແຕ່ຕ້ອງປະຕິດບັດຕາມລະບຽບກົດໝາຍ.  ຕົວຢ່າງ: ຢາກຈັດງານເປີດເພງດັງໆກໍໄດ້ແຕ່ຕ້ອງຂໍອະນຸຍາດຈາກເຈົ້າໜ້າທີ່ ແລະຕ້ອງຢູ່ໃນຂອບເຂດທີ່ເໝາະສົມ.
ການສິກສາ ແລະ ສະຫວັດດີການສັງຄົມ: ການສຶກສາແມ່ນຝຣີ ບໍ່ໄດ້ເສຍເງິນ. ລັດເປັນຜູ້ບໍລິການ. ສະຫວັດດີການສັງຄົມກໍເຊັ່ນກັນ. ລັດເປັນຜູ້ໃຫ້ບໍລິການ. ທຸກຄົນມີສິດໄດ້ຮັບການຊ່ວຍເຫຼືອຝຣີ.  ທຸກໂຮງຮຽນຈະເປັນຂອງລັດ ເປັນຂອງປະຊາຊົນ, ທຸກໆໂຮງໝໍຈະເປັນຂອງລັດ ເປັນຂອງປະຊາຊົນ.	ການສິກສາ ແລະ ສະຫວັດດີການສັງຄົມ: ການສຶກສາພາກບັງຄັບຝຣີ. ລັດເປັນຜູ້ຄວບຄຸມ. ຈະມີໂຮງຮຽນລັດ ຫຼືຫຼວງ ແລະໂຮງໝໍຫຼວງ ທີ່ລັດສ້າງເພື່ອບໍລິການສັງຄົມ. ທຸກຄົນມີສິດນໍາໃຊ້ຝຣີ.  ດ້ານສະຫວັດດີການແມ່ນນໍາໃຊ້ລະບົບ ປະກັນສັງຄົມທີ່ອຸດໜູນດ້ວຍເງິນພາສີ.
ເປົ້າໝາຍ: ເພື່ອສ້າງສັງຄົມໃຫ້ປົກຄອງກັນເອງ. ບໍ່ມີລັດຖະບານປົກຄອງ. ບໍ່ມີການເມືອງ. ທຸກສິ່ງຢາງແມ່ນປະຊາຊົນເປັນຜູ້ສ້າງ, ບໍລິຫານ, ບໍລິການຮວມກັນໝົດ.  ບໍ່ມີລະບົບຕະຫຼາດ, ບໍ່ມີການຄ້າຂາຍ. ບໍ່ມີການໃຊ້ເງິນ. ບໍ່ມີການແຂ່ງຂັນ, ບໍ່ມີການເອົາປຽບ. ທຸກຄົນເທົ່າທຽມກັນໝົດ, ມີສໍ່າກັນໝົດ. ກິນສໍ່າກັນໝົດ. ຢູ່ຄືກັນໝົດ. ເຮັດຄືກັນໝົດ. ເປັນສັງຄົມ utopia. ໂລກອັນທີ່ສວຍງາມສົມບູນແບບໄປທຸກຢ່າງ.	ເປົ້າໝາຍ: ເພື່ອສ້າງສັງຄົມໃຫ້ເປັນສັງຄົມທີ່ມີລະບຽບຮຽບຮ້ອຍ, ບໍ່ມີການເອົາປຽບກັນ. ມີລັດຖະບານຊີ້ນໍາ. ສາມາດມີການເມືອງ. ລັດແລະສັງຄົມເປັນຕົ້ນຜູ້ອອກແຮງງານ (worker)ບໍລິຫານຮ່ວມກັນ. ມີລະບົບຕະຫຼາດແບບສັງຄົມນິຍົມ.  ປະຊາຊົນເປັນເຈົ້າ, ບໍ່ມີນາຍທືນ. ທຸກຄົນເທົ່າທຽມກັນ.
ພາກປະຕິດບັດ: ລັດເຊຍເປັນຜູ້ເລິ່ມຕົ້ນນໍາເອົາທິດສະດີຄອມມິວນິດມາປະຕິບັດ. ແຕ່ຫຼົ້ມເຫຼວ. ທຸກມື້ນີ້ບໍ່ມີສັງຄົມໃດຫຼືປະເທດໃດສາມາດປະຕິດບັດໄດ້ຕາມທິສະດີນີ້ຢ່າງສົມບູນແບບ.  ໃກ້ທີ່ສຸດຄືເກົາຫລີເໜືອ. ແຕ່ເກົາຫລີເໜືອບໍ່ໄດ້ຖືໂຕເອງວ່າເປັນຄອມມິວນິດ.	ພາກປະຕິດບັດ: ລັດເຊຍ ແລະ ບັນດາປະເທດເອີຣົບພາກຕາເວັນອອກເປັນຜູ້ເລິ່ມປະຕິບັດ. ຕໍ່ມາກໍຂະຫຍາຍໄປທົ່ວເກືອບທຸກທະວີບ.  ປັດຈຸບັນລະບອບສັງຄົມນິຍົມຍັງມີຫຼາຍປະເທດນໍາໃຊ້ປະຕິດບັດ ແຕ່ໃນຄາບທິດສະດີໃໝ່ແບບປະສົມປະສານກັບລະບອບທືນນິຍົມ. ເປັນຕົ້ນການຕະຫຼາດເສລີ.  ສະຫຼຸບບໍ່ມີສັງຄົມໃດ ແລະປະເທດໃດສາມາດປະຕິບັດຕາມແນວທາງທິດສະດີສັງຄົມນິຍົມແບບສົມບູນແບບໄດ້ເທື່ອ.

ຄໍາຖາມ: ຍ້ອນສາເຫດໃດສອງທິດສະດີຂ້າງເທິງຈື່ງບໍ່ສາມາດປະຕິບັດນໍາໃຊ້ກັບສັງຄົມມະນຸດໄດ້ສໍາເຫຼັດ?

ຄໍາຕອບຂອງຜູ້ຂຽນຄື:
ທ່ານ Karl Marx ເປັນຄົນຫົວທັນສະໄໝ. ບໍ່ເຊື່ອຖືເລຶ່ອງງົມງວາຍ ແລະເຫັນວ່າ ການນັບຖືສາສໜາ ແມ່ນເປັນການງົມງວາຍ, ເປັນທິສະດີທີ່ສ້າງສັງຄົມໃຫ້ລ້າຫລັງ.  ເຊິ່ງຜູ້ກ່ຽວໄດ້ຂຽນຢູ່ໃນປື້ມ ທິດສະດີການເມືອງຄວມມິວນິດວ່າ: “Religion is the sigh of the oppressed creature, the heart of a heartless world, and the soul of soulless conditions. It is the opium of the people ..,” ແປເປັນພາສາລາວແບບລວມໆກໍຄື: ສາສໜາຄືແນວທາງຂອງສັດເດຍລະສານ, ຄືສູນກາງຂອງໂລກທີ່ໄຮ້ນໍ້າໃຈ ແລະ ຄືຈິດໃຈທີ່ມີສະພາບໄຮ້ວິນຍານ.  ສາສໜາຄືຢາເສບຕິດຂອງຄົນ. 

ນັ້ນຄືຄໍາເວົ້າຂອງ ທ່ານ ຄາມາກສ, ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ຜູ້ກ່ຽວມີແນວຄິດຕໍ່ຕ້ານ ສາສໜາຢ່າງຮ້າຍແຮງ ຈົນລືມສຶກສາທິສະດີ, ຄໍາສອນ ຫຼືປັດຊະຍາທີ່ຢູ່ເບື່ອງຫລັງຂອງແຕ່ລະສາສໜາ ເປັນຕົ້ນສາສໜາພຸດ. ຖ້າຜູ້ກ່ຽວໄດ້ສຶກສາ ປັດຊະຍາຂອງພະພຸດທະເຈົ້າ ທ່ານຈະບໍ່ມີທາງແນະນໍາໃຫ້ສັງຄົມໃນໂລກນີ້ນໍາເອົາທິສະດີ ຄອມມິວນິດໄປໃຊ້ແນ່ນອນ. ເພາະຈະຮູ້ໄດ້ເລີຍວ່າ ພາກປະຕິບັດແມ່ນໃຊ້ກັບສັງຄົມມະນຸດບໍ່ໄດ້.... ເພາະ ມະນຸດຕັດກິເລດແລະຕັນຫາບໍ່ໄດ້. ພະພຸດທະເຈົ້າເອງໃຊ້ຊີວິດຂອງພຣະອົງສຶກສາ ດ້ານນີ້ຕັ້ງເຈັດຊາດ, ເກີດແລ້ວເກີດອີກ ມາສຶກສາເພື່ອຊອກຫາວິທີທາງຕັດກິເລດໃຫ້ກັບມະນຸດ. ແຕ່ກໍຍັງບໍ່ສໍາເຫຼັດ.  ທ່ານ ຄາມາກສ ລືມສຶກສາຂໍ້ນີ້ນໍານັກປັດຊະຍາທີ່ປະເສີດທີສຸດໃນໂລກຄືພຣະພຸດທະເຈົ້າ. ຖ້າສຶກສາຂໍ້ນີ້ໃຫ້ເຫັນແຈ້ງຢ່າງເລິກເຊິ່ງ, ຜູ້ກ່ຽວອາດຈະເຂົ້າໃຈຢ່າງເລິກເຊິ່ງວ່າສັນຊາດຕະຍານຂອງມະນຸດທຸກຄົນຄືກິເລດເຊິ່ງ ກິເລດເປັນປັດໄຈຂອງຄວາມຢູ່ລອດຂອງມະນຸດ. ຖ້າມະນຸດຂາດກິເລດກໍບໍ່ຕ່າງຫຍັງກັບສັດເດຍລະສານທົ່ວໄປ. ມີຊີວິດເພື່ອກິນຂີ້ສີ້ນອນ ແລ້ວກໍຕາຍ (ຂໍໂທດທີ່ໃຊ້ຄໍາບໍ່ສຸພາບ, ແຕ່ນັ້ນຄືຄວາມໝາຍຂອງການເກີດມີຊີວິດຂອງສັດໂດຍທົ່ວໄປ). ຖ້າທ່ານ ຄາມາກສໄດ້ສຶກສາແລະເຂົ້າໃຈປັດໄຈດັ່ງກ່າວ, ຜູ້ກ່ຽວກໍຄົງຈະບໍ່ສ້າງທິສະດີ ຄອມມິວນິດເພາະທິດສະດີດັ່ງກ່າວແມ່ນເປັນການບັງຄັບໃຫ້ມະນຸດຕັດກິເລດຂອງຕົນ.  ແຕ່ເຖິງຢ່າງໃດກໍດີ, ທິສະດີຂອງຜູ້ກ່ຽວແມ່ນແນໃສ່ສະພາບສັງຄົມໃນສະໄໝນັ້ນ ທີ່ເຕັມໄປດ້ວຍສັກດີນາ, ການປົກຄອງສັງຄົມແບບຂູດຮີດຊົນຊັ້ນກໍາມະຊີບ, ເອົາປຽບເຊິ່ງກັນແລະກັນ, ຂົ່ມເຫັງຊົນຊັ້ນຕໍ່າ. ສິດທິຂອງຄົນບໍ່ເທົ່າທຽມກັນ ຈຶ່ງເປັນປັດໄຈດືງດູດໃຫ້ຜູ້ກ່ຽວມີແນວຄິດຢາກສ້າງສັງຄົມ utopia, ສ້າງໂລກໃຫ້ສວຍງາມປາດສະຈາກກິເລດ, ແຕ່ບັນຫາຄືກິເລດແມ່ນປັດໄຈແຍກລະຫວ່າງສັດກັບມະນຸດ. ຂາດກິເລດ ມະນຸດກໍຄືສັດ.  

ຂໍ້ມູນອ້າງອີງ:
1. ຈາກປື້ມ: The Communist Manifesto

by Friedrich Engels and Karl Marx
ຊອກຊື້ອ່ານໄດ້ຈາກ: https://www.amazon.com/Communist-Manifesto-Karl-Marx/dp/0717802418#reader_0717802418

2. ຈາກປື້ມ: Socialism: An Economic and Sociological Analysis by Lugwig von Mises.
ຊອກຊື້ອ່ານໄດ້ຈາກ:https://www.amazon.com/dp/0913966630/ref=olp_product_details?_encoding=UTF8&me=#reader_0913966630 

ປສ ປັນຍາສິນ 8/5/2016